Nguyên tắc chăm sóc dinh dưỡng chung cho người bệnh nhiễm Covid-19

Hướng dẫn chung trong việc quản lý chế độ dinh dưỡng và nuôi dưỡng những người bệnh bị nhiễm virus corona được xây dựng dựa trên các khuyến nghị của tổ chức y tế thế giới (WHO) cho trẻ em và người lớn, có sự bổ sung và điều chỉnh phù hợp với bối cảnh Việt Nam. Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

1. Nguyên tắc chăm sóc dinh dưỡng cho người nhiễm bệnh corona

– Nếu người bệnh vẫn còn tỉnh táo và có thể nhai nuốt thì cần phải được cung cấp các bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng. 

– Nhu cầu dinh dưỡng và chế độ chăm sóc dinh dưỡng sẽ được đánh giá và quyết định theo tình trạng dinh dưỡng của từng bệnh nhân (tiến triển, mức độ bệnh, các chỉ số đồng nhiễm, bệnh liên quan đến chuyển hóa…)

– Với các trường hợp đồng nhiễm đái tháo đường, suy thận, bệnh lý về gan mật, tăng huyết áp… sẽ có một chế độ dinh dưỡng phù hợp tương ứng. 

Các bữa ăn cung cấp cho các bệnh nhân có thể chế biến ở dạng lỏng, nhuyễn, mềm hay thông thường (tùy thuộc vào tình trạng và khả năng nhai nuốt của người bệnh), đồ ăn cần đảm bảo còn nóng, ngon miệng, đầy đủ dưỡng chất, dễ tiêu hóa. 

Nguyên tắc chăm sóc dinh dưỡng cho người nhiễm bệnh corona

Những bữa ăn phải đảm bảo không cần hỗ trợ của các nhân viên y tế, đảm bảo vệ sinh và có thể bảo quản trong phòng bệnh khoảng 1 – 2 tiếng mà vẫn an toàn, không/ít nguy cơ nhiễm bẩn. Không cần phải sử dụng quá nhiều dụng cụ hỗ trợ ăn uống vì đây có thể là nguồn lây nhiễm. 

Nếu được, nên tìm hiểu xem bệnh nhân có thể ăn gì và thích ăn gì để giúp bệnh nhân ăn ngon miệng và ăn được nhiều hơn. Cần phải cân bằng giữa yêu cầu/nhu cầu dinh dưỡng mà bệnh nhân cần đạt được với sở thích ăn uống của từng người. Nên ưu tiên sử dụng các thực phẩm giàu dinh dưỡng và cung cấp nhiều năng lượng, tăng cường vitamin và khoáng chất cho những bệnh nhân ở giai đoạn sớm của bệnh, những bệnh nhân đang trong giai đoạn phục hồi và những bệnh nhân sau khi ra viện. 

Đối với những bệnh nhân có chỉ định nuôi ăn qua ống sonde dạ dày thì cần phải chuẩn bị đầy đủ nhân lực hỗ trợ, trang thiết bị cần thiết,  thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn và quản lý/ xử lý chất thải đúng quy định để dự phòng lây nhiễm.

Tăng cường giảm sát vệ sinh an toàn thực phẩm các bữa ăn của người bệnh bao gồm nguồn thực phẩm đầu vào, quy trình chế biến cho đến quy trì bảo quản và vận chuyển thực phẩm sau khi chế biến. Bảo hộ lao động cho những người chế biến, người tiếp xúc với thực phẩm, quy trình giao nhận suất ăn, quy trình xử lý các dụng cụ ăn uống để hạn chế tối đa tình trạng lây nhiễm chéo. 

2. Hướng dẫn dinh dưỡng hỗ trợ dự phòng và điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19

Nên bắt đầu nuôi dưỡng dinh dưỡng với thể tích ít, sau đó mới bắt đầu tăng dần thể tích đạt nhu cầu dinh dưỡng. Năng lượng nên đạt 80%-100% nhưng không quá 110% nhu cầu.

– Đủ năng lượng: Khi nguồn năng lượng cung cấp đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng theo cân nặng nên có. 

– Thiếu năng lượng: Khi năng lượng cung cấp chỉ đạt khoảng 70% nhu cầu năng lượng nên có.

– Thừa năng lượng: Khi năng lượng cung cấp đạt mức trên 110% nhu cầu năng lượng nên có.

– Thiếu đạm: Khi cơ thể chỉ được cung cấp đạm < 0.5g/kg/ngày.

– Cân nặng thực tế: Là cân nặng đo được trong bệnh viện và áp dụng khi bệnh nhân không có phù, cổ chướng hoặc sụt cân cấp tính.

Hướng dẫn dinh dưỡng hỗ trợ dự phòng và điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19

Một số lưu ý khác trong việc hướng dẫn dinh dưỡng hỗ trợ dự phòng và điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19: 

– Đối với những bệnh nhân đang trong giai đoạn hồi phục cần phải khuyến khích họ ăn nhiều nhất có thể theo khả năng. Các bữa ăn có thể do bệnh viện cung cấp hoặc do người thân chuẩn bị. Hướng dẫn người nhà chọn lựa những thực phẩm và chế biến khẩu phần ăn đầy đủ dinh dưỡng cho bệnh nhân, đồng thời thực hiện vệ sinh dụng cụ đúng cách. 

– Bếp ăn chuẩn bị các suất ăn cần phải được cách biệt với khu vực điều trị Corona và đồ ăn được đựng trong bát, cùng với đũa thìa đặt tại phòng của bệnh nhân và phát riêng cho từng bệnh nhân. Và cần phải được làm sạch khử trùng theo quy trình, với những dụng cụ dùng 1 lần như (ống hút, thìa, dĩa, đũa) nên được đốt sau khi sử dụng. Việc này cần phải phối hợp với đơn vị quản lý và xử lý chất thải của bệnh viện theo quy trình nghiêm ngặt.

– Quy trình thu gom bát, đĩa, đũa, muỗng, khay ăn và bộ dụng cụ nuôi ăn qua ống thông của người bệnh cần phải tuân thủ theo đúng quy định về chống nhiễm nghiêm ngặt. Người gom phải mang găng tay và các phương tiện bảo hộ, các dụng cụ mang về cần phải được ngâm rửa và hấp trong các thiết bị chuyên dụng. Dụng cụ bẩn phải được di chuyển bằng đường riêng không cắt ngang khu vực cách khác và nên bố trí dụng cụ riêng cho nhóm người nhiễm bệnh. 

– Chế độ ăn nên có sẵn ở các dạng ăn cơm, ăn mềm (cháo, bún, miến, phở), ăn lỏng (soup) để phù hợp với tình trạng của bệnh nhân. Hầu hết người bệnh sẽ bị mất vị giác, ăn không ngon miệng. Vì vậy, những dạng thức ăn mềm hoặc lỏng và chia nhỏ thức ăn thành nhiều lần sẽ giúp bệnh nhân tiêu hóa và dung nạp tốt hơn. 

– Các bữa ăn cho bệnh nhân cần phải được tiến hành trong không khí thoải mái, không nên tạo thêm áp lực lên các bữa ăn khiến bệnh nhân căng thẳng. Nếu bệnh nhân thấy khó nuốt, nên hướng dẫn bệnh nhân ngồi dậy hoặc trong tư thế nửa nằm nửa ngồi để dễ nuốt hơn. 

– Với những bệnh nhân ăn ít từ 5 ngày trở lên, khi nuôi dưỡng cần chú ý tính toán kỹ lượng thực phẩm để tránh những vấn đề nuôi ăn lại (refeeding), đảm bảo đủ năng lượng và đạm trong mỗi khẩu phần ăn.

Một số vấn đề cần lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân nhiễm Covid-19

Với những thông tin hữu ích từ bài viết trên đây, hi vọng sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích và biết được nguyên tắc chăm sóc dinh dưỡng chung cho người bệnh nhiễm Covid-19. 

Thủy Phan

Lưu ý:
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.